PRACA W UE/EOG I SZWAJCARII
Praca w Unii Europejskiej
Swobodny przepływ pracowników, obok swobody przepływu towarów i kapitału oraz swobody świadczenia usług, jest jednym z fundamentów "rynku wewnętrznego" UE.
Zgodnie z art. 45 TFUE swobodny przepływ pracowników opiera się na równym traktowaniu obywateli państw UE w zakresie wynagrodzenia oraz innych warunków pracy i zatrudnienia. Swobodny przepływ pracowników obejmuje również członków rodzin osób migrujących.
Przepisy o swobodnym przepływie pracowników uprawniają do:
- poszukiwania pracy w innym państwie członkowskim,
- podejmowania pracy w innym państwie członkowskim bez konieczności uzyskania pozwolenia na pracę,
- zamieszkania w innym państwie członkowskim ze względu na pracę,
- pozostania w innym państwie członkowskim nawet po zakończeniu stosunku pracy, o ile spełnione są warunki określone prawem UE,
- traktowania na równi z obywatelami danego państwa członkowskiego w zakresie dostępu do zatrudnienia, warunków pracy oraz przywilejów socjalnych i podatkowych.
W chwili obecnej obywatele polscy mogą podejmować pracę w państwach UE bez konieczności uzyskania pozwolenia na pracę.
Praca w na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego
Norwegia, Islandia i Lichtenstein, które nie są państwami członkowskimi UE, lecz należą do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), tworzą razem z UE Europejski Obszar Gospodarczy (EOG).
Państwa EFTA należące do EOG są objęte swobodą przepływu pracowników, co oznacza, że obywatele państw członkowskich UE i państw EFTA mogą podjąć pracę w innym państwie EOG na tych samych warunkach, jak obywatele tego państwa.
Na terenie EOG nie są wymagane od polskich obywateli pozwolenia na pracę.
Praca w Szwajcarii
Szwajcaria, która jest państwem EFTA, nie należy do EOG. Szwajcaria natomiast zawarła z UE umowę o swobodnym przepływie osób, na podstawie której w tym kraju obywatele UE, w tym również obywatele polscy, mogą podejmować pracę.
Na mocy przywołanej umowy Szwajcaria ma, w szczególnych okolicznościach, prawo do ponownego wprowadzenia ograniczeń liczby zezwoleń na pobyt dla obywateli państw członkowskich UE. Rząd Szwajcarii podjął decyzję o skorzystaniu z klauzuli ochronnej. Takie rozwiązanie może być przedłużone maksymalnie do 31 maja 2014 r. Obywatele Szwajcarii w drodze referendum zobowiązali jednak Rząd do wprowadzenia w ciągu najbliższych 3 lat ograniczeń w zakresie imigracji. Obecnie trudno przewidzieć, jakie będą skutki tego referendum.
Jak znaleźć pracę w UE, EOG lub Szwajcarii?
Polacy mogą podejmować pracę u zagranicznych pracodawców na zasadach obowiązujących w państwie zatrudnienia, na podstawie indywidualnych umów zawieranych bezpośrednio z pracodawcami zagranicznymi bądź zawieranych za pośrednictwem upoważnionych organizacji lub instytucji.
Obywatele polscy mogą szukać pracy w państwach UE, EOG i Szwajcarii za pośrednictwem sieci EURES oraz niepublicznych agencji zatrudnienia.
EURES
Europejskie Służby Zatrudnienia (EURES) są formalną siecią współpracy publicznych służb zatrudnienia (urzędów pracy) oraz innych organizacji regionalnych, krajowych i międzynarodowych z państw członkowskich UE, EOG i Szwajcarii, działającą pod egidą Komisji Europejskiej i mającą na celu wspieranie mobilności pracowników w państwach członkowskich sieci.
Sieć EURES, za pośrednictwem doradców EURES i asystentów EURES a także innego personelu organizacji partnerskich, świadczy usługi z zakresu unijnego pośrednictwa pracy oraz doradztwa z zakresu unijnej mobilności pracowników, w tym warunków życia i pracy w państwach członkowskich.
Na poziomie europejskim prowadzony jest Europejski Portal Mobilności Zawodowej (portal EURES) www.eures.europa.eu - najważniejszy portal Unii Europejskiej dotyczący mobilności na rynku pracy, oferujący m.in. dostęp do ofert pracy publicznych służb zatrudnienia z państw członkowskich oraz do bazy CV osób zainteresowanych pracą za granicą.
W Polsce sieć EURES jest koordynowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej a usługi sieci są świadczone w każdym wojewódzkim i powiatowym urzędzie pracy. Zakres usług na poziomie wojewódzkim jest szerszy niż na poziomie powiatowym. Więcej informacji o dostępnych usługach znajdziesz tutaj.
Obywatele polscy zainteresowani pracą za granicą w państwach UE, EOG lub Szwajcarii mogą znaleźć za pośrednictwem EURES zagraniczne oferty pracy:
- na krajowej stronie EURES www.eures.praca.gov.pl, gdzie publikowane są zagraniczne oferty pracy obsługiwane przez wojewódzkie urzędy pracy, w których pracodawcy zagraniczni zadeklarowali szczególne zainteresowanie rekrutacją obywateli z Polski. Aktualne oferty w języku polskim znajdziesz tutaj
- na portalu EURES www.eures.europa.eu, gdzie publikowane są wszystkie oferty pracy ogłaszane przez publiczne służby zatrudnienia państw członkowskich. Oferty, w których pracodawcy zagraniczni są szczególnie zainteresowani rekrutacją cudzoziemców z państw członkowskich są specjalnie oznaczone. Oferty na portalu EURES publikowane są w językach narodowych przy czym część każdej oferty jest tłumaczona na wszystkie języki narodowe państw członkowskich, w tym na język polski. Aktualne oferty znajdziesz tutaj
Wojewódzkie i powiatowe urzędy pracy organizują w kraju szereg wydarzeń w ramach EURES takich jak międzynarodowe targi pracy, dni rekrutacyjne i informacyjne, warsztaty itp. dla bezrobotnych i poszukujących pracy. Kalendarz wydarzeń znajdziesz tutaj.
Można również zarejestrować swoje CV na portalu EURES www.eures.europa.eu gdzie będzie ono dostępne bezpośrednio dla zarejestrowanych na tym portalu pracodawców, zainteresowanych rekrutacją cudzoziemców z państw członkowskich.
Przed wyjazdem do pracy za granicę należy zapoznać się z warunkami życia i pracy w państwie, w którym zamierzamy podjąć pracę. Warto również zapoznać się z sytuacją na rynku pracy danego państwa.
Informacje nt.:
- warunków życia i pracy oraz informacje nt. sytuacji na rynku pracy, w tym o zawodach nadwyżkowych i deficytowych w każdym z państw członkowskich, znajdują się na portalu EURES www.eures.europa.eu. Informacje te są publikowane w języku angielskim, niemieckim i francuskim
- warunków życia i pracy w każdym państwie członkowskim, w języku polskim, znajdują się na stronie www.eures.praca.gov.pl
Warto zapoznać się z wydawanymi przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej materiałami informacyjnymi nt bezpiecznych wyjazdów do pracy za granicę.
Kontakty do polskich doradców EURES i asystentów EURES w wojewódzkich urzędach pracy znajdziesz tutaj.
Podstawowych informacji udzieli również odpowiedni pośrednik pracy w każdym powiatowym urzędzie pracy.
Więcej informacji dostępnych jest na stronie www.eures.praca.gov.pl oraz na portalu EURES www.eures.europa.eu.
Agencje zatrudnienia
Legalne prowadzenie działalności agencji zatrudnienia wymaga w Polsce uzyskania wpisu do rejestru agencji zatrudnienia. Rejestr prowadzony jest przez Marszałków Województw. Dokumentem potwierdzającym wpis do ww. rejestru jest wydawany agencji zatrudnienia certyfikat.
Z obowiązku posiadania certyfikatu zwolnione są agencje zatrudnienia z państw członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii - korzystające ze swobody świadczenia usług - świadczące usługi z zakresu agencji zatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Agencje te mają obowiązek jedynie poinformowania Marszałka Województwa o zamiarze prowadzenia swojej działalności w Polsce.
Agencja zatrudnienia kierująca do pracy za granicą ma obowiązek zawarcia z osobą kierowaną do pracy pisemną umowę (art. 85 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). Umowa ta nie jest umową o pracę, zawieraną z pracodawcą.
Agencje zatrudnienia od osób, dla których poszukuje zatrudnienia lub którym udziela pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia, nie mogą pobierać żadnych należności. Dozwolone jest pobieranie od osób skierowanych do pracy jedynie opłat z tytułu faktycznie poniesionych kosztów związanych ze skierowaniem do pracy za granicą, tj. kosztów poniesionych na: dojazd i powrót osoby kierowanej do pracy, wydawanie wizy, badania lekarskie i tłumaczenie dokumentów – pod warunkiem wyspecyfikowania tych opłat w umowie zawartej z osobą kierowaną do pracy za granicą.
Dozwolone jest natomiast pobieranie przez agencje zatrudnienia opłat od pracodawców z tytułu prowadzonej działalności w zakresie pośrednictwa pracy.
Więcej informacji nt. działania agencji zatrudnienia w Polsce oraz rejestr tych agencji znajdziesz tutaj.
Praca w Holandii
Portal informacyjny Ambasady Królestwa Niderlandów
Film informacyjny dla obywateli Polski podejmujących pracę w Holandii
„Przygotuj się zanim wyjdziesz" – to główne przesłanie filmu, skierowanego do migrantów zarobkowych.
Zachęcamy do posłuchania dobrych rad i osobistych doświadczeń migracyjnych osób, które pracują w Holandii i ekspertów, którzy udzielają wsparcia migrantom.
Zachęcamy do posłuchania dobrych rad i osobistych doświadczeń migracyjnych osób, które pracują w Holandii i ekspertów, którzy udzielają wsparcia migrantom.
Film został przygotowany przez Ambasadę Królestwa Niderlandów w Warszawie - http://poland-pl.nlembassy.org/you-and-netherlands/praca-w-niderlandach
Oglądaj film
Broszura w języku polskim dla Polaków pracujących lub zamierzających pracować w Niemczech przygotowana przez niemieckie związki zawodowe
PODSTAWA PRAWNA
Do unijnych aktów prawnych regulujących działalność sieci EURES w państwach członkowskich należą:
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 492/2011 z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Unii,
- Decyzja wykonawcza Komisji Europejskiej z dnia 26 listopada 2012 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 492/2011 odnośnie do kojarzenia ofert zatrudnienia i wniosków o zatrudnienie oraz ich równoważenia oraz ponownego ustanowienia EURES,
- Karta EURES, zawierająca wytyczne i standardy techniczne dla sieci EURES w zakresie wdrażania przepisów Rozporządzenia nr 492/2011 oraz Decyzji Komisji nr 2012/733/EU.
Do głównych krajowych aktów prawnych regulujących działalność sieci EURES w Polsce należą:
- ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1482, z późn. zm.),
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 14 maja 2014 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji oraz tryb i sposoby prowadzenia usług rynku pracy
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 14 maja 2014 r. w sprawie wzoru wniosku o akredytację do prowadzenia pośrednictwa pracy w ramach sieci EURES.
